EHBO bij chemische verwondingen en bijtende stoffen

EHBO bij chemische verwondingen: zo handel je snel en effectief bij bijtende stoffen

Chemische verwondingen door bijtende stoffen zoals zuren en basen kunnen binnen enkele seconden ernstige schade veroorzaken aan huid, ogen en luchtwegen. Snel, zorgvuldig en doordacht handelen is dan essentieel. In deze blog lees je wat chemische verwondingen precies zijn, wat het verschil is tussen zuren en basen en hoe je eerst hulp verleent bij contact met deze gevaarlijke stoffen.

Wat zijn chemische verwondingen?

Chemische verwondingen ontstaan wanneer bijtende stoffen zoals zuren of basen in contact komen met de huid, ogen of slijmvliezen. Dit kan gebeuren in industriële omgevingen, maar ook bij huishoudelijk gebruik van schoonmaakmiddelen of bepaalde cosmetische producten.

Wat is het verschil tussen zuren en basen?

• Zuren (lage pH <7), zoals zwavelzuur (accuzuur) en zoutzuur, veroorzaken coagulatie-necrose; de eiwitten in de huid en weefsels stollen, waardoor een beschermende laag ontstaat. Hierdoor dringt het zuur meestal minder diep door, maar kan nog steeds ernstige brandwonden veroorzaken. De meest voorkomende symptomen zijn roodheid, pijn, blaren en brandwonden.
• Basen (hoge pH >7), zoals ammoniak en natronloog, veroorzaken liquefactie-necrose. Dit betekent dat ze dieper in het weefsel doordringen en meer schade aanrichten dan zuren. De meest voorkomende symptomen zijn ernstige en diepe brandwonden, pijn en weefselschade.

EHBO-stappen bij chemische verwondingen: stap voor stap

1. Zorg voor je eigen veiligheid

• Draag handschoenen en zorg dat je zelf niet in contact komt met de chemische stof.
• Zorg dat de ruimte goed geventileerd is.
• Vermijd verspreiding van de stof.

2. Spoelen, spoelen, spoelen!

• Huidcontact: Spoel direct met lauw stromend water, minstens 20 minuten.
• Oogcontact: Spoel het getroffen oog met lauw water of een oogspoelfles. Houd het gezonde oog zo veel mogelijk afgeschermd om verspreiding te voorkomen.
• Inslikken: Geef geen water of melk om te drinken en laat de persoon niet braken. Raadpleeg direct een arts of bel 112.

3. Verwijder besmette kleding

• Trek besmette kleding en sieraden voorzichtig uit, zonder de stof verder over het lichaam te verspreiden.
• Vermijd contact met andere delen van het lichaam.
• Gebruik handschoenen om contact met de stof te voorkomen.

4. Neutraliseren? Nee!

• Gebruik geen neutraliserende middelen (zoals zuur op base of vice versa). Dit kan een chemische reactie veroorzaken die extra warmte en schade toebrengt.

5. Wanneer schakel je medische hulp in?

• Als de verwonding groot is of een gevoelige plek betreft (ogen, gezicht, geslachtsdelen, luchtwegen).
• Als de pijn of schade ondanks spoelen blijft toenemen.
• Bij inslikken of inademen van bijtende stoffen.
• Als er blaren, zwellingen of diepe weefselschade ontstaat.

Voorkomen is beter dan genezen
Bescherm jezelf en je omgeving door risico’s te beperken:

• Draag altijd beschermende kleding: handschoenen, veiligheidsbril en geschikte kleding bij het werken met chemicaliën.
• Zorg dat bijtende stoffen goed gelabeld en opgeborgen zijn.
• Zorg dat er altijd een goed gevulde EHBO-set aanwezig is met onder andere oogspoeling en brandwondenverband.

Door snel en correct te handelen bij chemische verwondingen, kan het verschil maken tussen licht letsel en blijvende schade. Zorg dat je weet wat je moet doen, en dat je beschikt over de juiste hulpmiddelen. Want ook al is voorkomen altijd beter, weten hoe je moet reageren als het misgaat, is minstens zo belangrijk en is de juiste eerste hulp van levensbelang!